Hoe zijn de sherrywijnen ontstaan?

Een gebied vol zonneschijn, waar elke dageraad de door wind en zout omsloten wijngaarden verlicht en de magie uit de grond opborrelt, zelfs als het donker is. De tijd staat er stil, en velen vragen zich af wat deze plek zo bijzonder maakt voor de productie van sherrywijnen.

Ons hele leven wordt getekend door onze voorouders, de erfenis van hen die ons zijn voorgegaan. En wij zijn hier om het charisma dat ze ons nalieten in stand te houden en een reis door de afgelopen eeuwen te bieden, als een tijdcapsule die ons terugvoert naar de Fenicische tijd, waar de magie van deze grote wijnen begon. Hierbij mogen we niet voorbijgaan aan de Moorse invloed, nadat zij het Iberische schiereiland binnenvielen en ons een belangrijke erfenis nalieten in de productie en distributie van deze wijnen. Sherry is de oudste drank ter wereld.

Aan het einde van de 16e eeuw vielen de Engelsen de provincie Cádiz aan, waarbij ze een paar vaten sherry als oorlogsbuit meenamen naar het Verenigd Koninkrijk. Deze gebeurtenis markeerde een nieuwe fase, omdat de sherry zich vanaf dat moment verspreidde over Engeland, waar het vandaag de dag nog steeds een van de meest populaire dranken is.

Wat is sherry?

De wijnen afkomstig uit de streek Marco de Jerez bieden een breed scala aan kleuren, aroma's, sensaties en mogelijkheden. Door het bijzondere productie- en rijpingsproces is de naam Sherry (of Jerez in de Spaanstalige wereld) een verzamelnaam geworden voor sherrywijnen met zeer uiteenlopende stijlen.

Fino is droog en lichtvoetig, bleekgoud van kleur en heeft een scherp aroma en amandelachtige smaak.

Manzanilla is ook droog, iets zouter dan Fino, en heeft een iets lichtere gouden kleur. De wijn wordt gemaakt van Palomino-druiven en uitsluitend geproduceerd in het plaatsje Sanlúcar de Barrameda.

Amontillado ontstaat pas wanneer sherry wordt blootgesteld aan oxidatie. Hierdoor wordt de wijn amberkleurig en verwisselt hij zijn scherpe gistsmaak voor een licht hazelnootaroma. De wijn wordt eerst gerijpt onder een gistlaagje genaamd “velo de flor”, waarop een oxidatieve rijping volgt. Hij is droog en licht in de mond.

Palo Cortado is droog, heeft een bijzonder karakter, een heldere mahoniehoutenkleur, scherp aroma en hazelnootachtige smaak. De wijn wordt eerst gerijpt onder een gistlaagje genaamd “velo de flor”, gevolgd door een oxidatieve rijping.

Oloroso is droog en vol van smaak met een kleur die ligt tussen amber en mahoniehout. De wijn heeft een intens aroma met een bijzondere nootachtige smaak, wordt gemaakt van Palomino-druiven en is, vanwege zijn speciale structuur, bestemd voor oxidatieve rijping.

Verder zijn er nog de zoete wijnen, gemaakt van Palomino-druiven en twee andere druivensoorten (Pedro Ximénez en Moscatel). Deze wijnen zijn zoetig van smaak en hebben een donkere mahoniehouten kleur.

BOTELLASYCOPASALL-1.jpg

Gefortificeerde wijnen

Medium Dry, heeft een amber of mahoniehouten kleur en is licht zoet.

Pale Cream, is strogeel van kleur, met een scherp aroma en delicate, zoete smaak.

Cream, een zoete wijn verkregen door het blenden met Oloroso, heeft een mahoniehouten kleur, intens aroma, fluweelzacht mondgevoel en een dichte, stroperige uitstraling.

Hoe zijn de sherrywijnen ontstaan? De wijnstreek Marco de Jerez

De productiegebieden van de wijnstreek Marco de Jerez liggen in een driehoek die wordt begrensd door de Atlantische Oceaan en de rivieren Guadalquivir en Guadalete, alsmede door de steden Jerez de la Frontera, Sanlúcar de Barrameda en El Puerto de Santa María.

Alle bodega’s liggen in het westen (richting de Atlantische Oceaan), waar de wind een ideale atmosfeer creëert en de kalkhoudende bodem, albariza genaamd, en het bijzondere microklimaat het mogelijk maken iets unieks te produceren.

De nabijheid van de Atlantische kust, op ongeveer 12 kilometer van Jerez de la Frontera, is gunstig voor de wijnbouw, omdat deze profiteert van de blootstelling aan de overheersende wind uit het westen, die de temperatuur in de zomer zachter maakt en de druiventeelt bevordert dankzij het vocht van de ochtenddauw. Allemaal essentiële elementen voor de productie van onze sherrywijnen.

Een van de meest traditionele systemen in de wijnbouw is het solera-systeem. Dit wordt gebruikt voor de productie en rijping van wijn en bestaat uit op elkaar gestapelde vaten die samen een soort piramide vormen die wel drie lagen hoog kan zijn.

Bodegas Jerez Sherry Wines.jpg
Sherry Winery

De oudste wijn zit in de vaten die zich het dichtst bij de grond bevinden en wordt solera genoemd. In de vaten van de volgende niveaus zitten de jongere wijnen, die de naam criaderas krijgen.

De wijnen die bestemd zijn voor biologische rijping, zoals Fino en Manzanilla, worden versterkt (er wordt wijnalcohol aan toegevoegd) tot een totaal alcoholgehalte van 15º. Oloroso-wijnen worden versterkt tot een alcoholpercentage van minimaal 17º.

Door de Toezichtraad toegestane druivenrassen

De toegestane druivenrassen zijn Palomino, Pedro Ximénez en Moscatel.
De wijnstreek Marco de Jerez

In deze streek liggen steden, met hun respectieve gemeenten, waarvan de wijngaarden onder de Oorsprongsbenaming vallen: Jerez de la Frontera, El Puerto de Santa María, Sanlúcar de Barrameda, Chiclana de la Frontera, Chipiona, Puerto Real, Rota, Trebujena en Lebrija. Deze laatste plaats behoort als enige tot de provincie Sevilla.

Het klimaat van de wijnstreek Marco de Jerez

Het gebied kent droge zomers met hoge temperaturen, wat zorgt voor een hoge evapotranspiratie, hoewel de nabijheid van de Atlantische Oceaan de atmosfeer verzacht en bevochtigt, vooral 's nachts.

Uvas Vinos de Jerez Sherry Wines.jpg
Palomino Grape

Bodega’s en productie van sherrywijnen

Algunas de las bodegas de elaboración y producción más representativas del marco de Jerez son:

González Byass (1835) Hier worden enkele van de meest internationaal vermaarde oenologische juwelen bewaard, zoals de V.O.R.S Apóstoles, Del Duque, Matusalem en Noé, alsmede de collectie Tío Pepe Finos Palmas. Haar merken, waaronder Tío Pepe, zijn wereldwijd bekend.

Bodegas Barón (1631) Deze bodega heeft een lange traditie en zet zich in voor imago, kwaliteit en innovatie. Het wijnhuis is zeer begaan met het milieu en duurzame ontwikkeling, en gebruikt daarom 100% biologische producten. Sanlúcar de Barrameda. Cádiz.

Bodegas Ximénez-Spínola (1729) Deze bodega uit Jerez deed een eerste gedocumenteerde exportzending in 1729, maar pas is 1736 begonnen ze echt handel te drijven. Ximénez-Spínola staat in de streek bekend als een uniek wijnhuis, omdat geen enkele andere wijnbouwfamilie zich uitsluitend heeft gewijd, en nog steeds wijdt, aan de Pedro Ximénez-druif.

Bodegas Fundador Pedro Domecq (1730) Deze bodega, die zijn oorsprong vindt in de 18e eeuw, maakt deel uit van een indrukwekkend historisch complex van kolossale architectuur, en is een van de grootste ter wereld. Het unieke complex zal je, dankzij de architectonische setting, meevoeren naar de romantiek van de 17e eeuw. Binnen, tussen de eeuwenoude muren en voorouderlijke vloeren, vind je authentieke wijnjuweeltjes, zoals het eerste wijnvat met Fundador, getekend door de Spaanse koning Alfons XIII.

Bodegas Delgado Zuleta (1744) De oorsprong van deze bodega dateert uit de 18e eeuw, gebaseerd op ontdekte archieven en documentatie uit 1719. Maar de zakelijke wijnbouw begon pas in 1744, toen Don Francisco Gil de Ledesma een project ondernam dat vier jaar later het daglicht zou zien voor de Cabildo van Sanlúcar. Dit project was gewijd aan de handel met Amerika.

Bodegas La Cigarrera (1758) La Cigarrera werd in 1758 gesticht door de koopman Joseph Colóm Darbó, die enkele onroerende goederen kocht van de kerkelijke orde Mercedarios Descalzos om te beginnen met zijn wijnhandel. Dit is het begin van het levensverhaal van een rijpings- en verzendingsbodega, gelegen in het historische centrum van Sanlúcar.

Bodegas Osborne (1772) Deze bodega wordt beschouwd als de 'kathedraal’ van sherrywijn, omdat de grootste verzameling oude sherrywijnen hier bewaard wordt. De geschiedenis van Osborne begint wanneer Thomas Osborne Mann, een jonge Engelse koopman, in Cádiz aankomt om handel te drijven in de plaatselijke wijnen. Jaren later vormde hij een grote, internationaal bekende bedrijfsgroep.

Bodegas Romate (1781) Vandaag de dag worden de wijnen en brandewijnen van Sánchez Romate internationaal geëxporteerd en verspreiden ze zich steeds verder over de vijf continenten.

Bodegas Hidalgo - La Gitana (1792) Sinds de oprichting in 1792 is deze bodega binnen de familie gebleven. Wat na de aankoop van het pand door Pantaleón ooit begon als een klein wijnhuis voor opslag, breidde zich in de 19e eeuw snel uit tot een van de belangrijkste Manzanilla-producenten ter wereld.

Bodegas Barbadillo (1821) Deze bodega produceert al sinds 1821 Manzanilla en is zich sindsdien blijven ontwikkelen en groeien, altijd op zoek naar de meest verrassende wijnen.

Williams & Humbert (1877) met zijn vermaarde Dry Sac - De geschiedenis van de bodega Williams & Humbert begon meer dan 140 jaar geleden. Zij waren betrokken bij de totstandkoming van de oorsprongsbenaming Jerez-Xérès-Sherry en tegenwoordig staat het wijnhuis bekend als een van de meest prestigieuze producenten ter wereld.

Bodegas Tradición (1650) In 1771 werd deze bodega de officiële leverancier van het Britse koningshuis. Enkele jaren later, in 1781, werden twee van de belangrijkste wijnbouwfamilies uit Jerez door het huwelijk tussen Pedro Agustín Rivero de la Herrán en Tomasa de la Tixera Menchaca met elkaar verbonden. In 1887 werd de bodega de officiële leverancier van het Spaanse koningshuis en kreeg toestemming om het koninklijke wapen te gebruiken op de etiketten van haar wijnen.

Venenciador Bodegas Jerez Sherry Wines.jpg

Oorsprongsbenaming Jerez – Xérès – Sherry sinds 1935

Op 15 september 1933 werd de Toezichtraad, de zogeheten Consejo Regulador, van de oorsprongsbenaming Jerez-Xérès-Sherry opgericht en voorzien van een wettelijke status, samen met de benamingen Manzanilla-Sanlúcar de Barrameda en Sherryazijn. Hiermee is deze toezichtraad de oudste in Spanje en de eerste die werd opgericht. Op 3 augustus 1934 kwam deze raad, bestaande uit wijnboeren en bodegahouders uit de wijnstreek Marco de Jerez, voor het eerst bijeen, en op 19 januari 1935 werd het eerste reglement van de oorsprongsbenaming gepubliceerd, dat als model zou dienen voor latere Spaanse oorsprongsbenamingen.

Onder het algemene werkgebied van de Toezichtraad vallen verschillende oorsprongsbenamingen: "Jerez-Xérès-Sherry", "Manzanilla-Sanlúcar de Barrameda", "Brandy de Jerez" en "Sherryazijn".

Brandy de Jerez; Wordt uitsluitend geproduceerd in de Spaanse wijnstreek rondom Jerez (gemeenten Jerez de la Frontera, El Puerto de Santa María en Sanlúcar de Barrameda).

Manzanilla; Wordt gemaakt van Palomino-druiven en gerijpt onder een laagje gist dat velo de flor wordt genoemd.Het rijpingsproces vindt uitsluitend plaats in bodega’s in Sanlúcar de Barrameda.

Vinagre; Alleen wijnen van de druivensoorten Palomino, Pedro Ximénez en Moscatel, die in de wijnstreek Marco de Jerez onder de oorsprongsbenamingen (DO) "Jerez-Xérès-Sherry" en "Manzanilla-Sanlúcar de Barrameda" worden geteeld, zijn geschikt voor de productie van sherryazijn.

Klik hier voor informatie over alle wijnhuizen van de DO Jerez en DO Manzanilla.

Mar Galván

Oenoloog, sommelier, expert in smaakanalyse, analist van agrovoedingsproducten, schrijver en dichter.

Lid en afgevaardigde van Catalonië bij AEPEV.

De in dit artikel vervatte meningen zijn uitsluitend die van de schrijvers en niet per definitie die van de Consejo Regulador van Sherrywijnen en Manzanilla.